Yeni Medya ve Hukuk Değerlendirmesi

1. Giriş

Toplumda infial yaratan, toplum vicdanını yaralayan ve aynı zamanda hukuk düzenine intikal etmiş çoğu vakada kamuoyunun Twitter(X) gibi platformlardaki tepkisi ve tepkisinin kitlesel büyüklüğünün göz ardı edilemeyeceği elbette ki aşikardır. Bizim şu anda sorgulayacağımız ise bu tepkinin maddi vakıaya etkisi, somut durumun ve davanın üzerinde tesiri olup olmadığı; adil yargılanma hakkının, yargıçların bağımsız ve tarafsız kimliklerinin bundan etkilenip etkilenmediğidir. Belirtmek gerekir ki vatandaşlarımızın bu olaylar üzerinde görüş bildirme ve yorumda bulunma hakkı pek tabii kendilerinde saklıdır lakin karar gerekçesini bile okumadan, temel hukuk bilgisine dahi sahip olmadan, teknik detayları yorumlarına katarak işi çıkmaz bir yöne sürükleyen sosyal medya kullanıcıları da yok değildir.

2. Hukuk’u 280 Karaktere Sığdırmaya Çalışmak

 İşi biraz daha açacaksak, Twitter’de gördüğümüz çoğu hukuku etkileyecek yorumun ya anlık bir linç etkisiyle veyahut kişinin yaşamış olduğu anlık bir öfke kriziyle yazılmış olduğunu görmemiz olasıdır. Mevzubahis durumdan ötürü vatandaşı kınamak da imkansızdır zira kendisi her ne kadar duygusal tesirlerinin altında bu yorumu yapmış olsa da yorumları kin ve nefret içermedikçe kendisinin düşünce ve kanaat özgürlüğünün ayrılmaz bir parçasıdır. Bu tarz durumlarda en fazla iş yükü hukukçulara düşmekte; hukuk nosyonuna sahip bir hakim, savcı veya avukatın da yapması gereken itidalli davranıp dava içinde yer almamış her türlü etmenden kendisini sakınmaktır. Unutulmamalıdır ki maddi gerçeği ortaya çıkarıp doğru bir hükme varma endişesi her türlü beğeni, yorum ve paylaşım simsarlığından daha üstün ve kutsal bir çabadır.

3. Bilgi Sahibi Olmadan Fikir Sahibi Olmak

Mahkeme kararları gerekçeli olarak alınır ve aleni olarak Türk milletinin huzuruna sunulur. Bu durumun mevzubahis alınmış kararların eleştirilemeyeceği anlamına gelmediği gibi yanlış alınan kararlara karşı bir düzeltme mekanizması olarak hukukumuzda istinaf ve temyiz yolları öngörülmüştür. Günümüzde çokça kamuoyu tarafından da eleştirilen ve maalesef hukuki gerekçelerden de yoksun yargı kararları mevcuttur, bunlara karşı gerek kamuoyunun tepkisi çekilerek gerek de hukuki yollara başvurarak mücadele edebilme kabiliyeti anayasal hukuk devleti ilkesinin temel yapı taşlarındandır. Kamuoyunun linç kültürünün de etkisiyle bu gibi durumlarda özellikle kulaktan dolma ve yavan bilgilerle teknik detaylara girmemesi önem arz eder. Sosyal medyada yanlış kişilere karşı gösterilen bir öfke patlaması veya linç gerçekten konu hakkında ilim ve irfan sahibi hukukçuların kendisini geri çekmesine sebebiyet verebilir ki bu da bizi maalesef zaten halihazırda uzaklaştığımız hukuk devleti ilkesinden çok daha uzağa; yazılı kural ve normlardan çok keyfekeder, belirsiz grupların hassasiyet ve vicdanına göre yönetilen bir toplum düzenine götürür.

4. Twitter Adalet Bakanlığı

Özellikle bir soruşturmanın başlaması adına kamuoyunun dikkatinin bir olay üzerinde toplanması sosyal medyanın hayatımıza girişinden itibaren gerçekten çokça etkili olmuştur. Eski zamanlardaki hukuki uyuşmazlık ve haksızlık kavramlarına baktığımızda bunların sosyal medya tesiriyle çokça değiştiğini ve şeffaf hale geldiğini söylemek yanlış olmaz. Bu noktadaki ayrımı belli bir soruşturmanın başlatılması adına odağı belli bir vakıaya çeken yorumların toplumsal adaletin sağlanması adına faydalı, lakin herhangi bir sürmekte olan davanın sonucunu etkileyebilecek nitelikte olan ciddi yorumların ise hukuk uygulayıcılarının işini çok daha fazla zorlaştırdığını belirterek yapabiliriz. Yeniden yanlış anlaşılmamak adına belirtmek isteriz ki bu; vatandaşın eleştiri, düşünce ve kanaat özgürlüğünün üzerine vurulmuş bir ket değil yalnızca bu ifadelerin dengeli olması gerektiği hakkında bir tenkittir.

    5. Sonuç

Bir hukukçunun gözünden özetlemek gerekirse sosyal medya tesiri, odağı belli bir olaya çekip bunun neticesinde hukuki süreç yürütülmesi bakımından adaletin sağlanması yolunda fevkalade bir önem arz eder. Hayatta her alanda olunduğu gibi burada da dengenin korunmasının her şey olduğunu belirtip bu sosyal medya etkisinin davayı siyasi/hukuk dışı bir zemine oturtacak, bağımsız ve tarafsız yargıçları etkileyebilecek kadar ciddi ve yoğun olduğu durumlarda ise bunun hukuk devleti yolunda verilen başka bir taviz olacağını söylemeliyiz. Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin parlak istikbali olan biz gençler tavizin tavizi doğuracağının farkında olup altın, sırma sarısı saçların ve bir çift mavi gözün açtığı yoldan, gösterdiği hedefe durmadan yürüyeceğimize dair her sabah bağırarak tek bir ağızdan verdiğimiz sözü bir an dahi olsa unutmamalıyız.